ترومبوسیتوپنی یا افت پلاکت خون چگونه تشخیص داده میشود

پلاکت خون یکی از انواع سلول‌های خونی است که در مغز استخوان ساخته می‌شود. این اجزای کروی شکل کوچک در انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی نقش بسیار مهمی دارند. تعداد پلاکت طبیعی در بزرگسالان از 150000 تا 450000 پلاکت در هر میکرولیتر خون است. تعداد پلاکت کمتر از 150000 پلاکت در هر میکرولیتر خون، کمتر از حد نرمال است.

اگر تعداد پلاکت خون شما به زیر حد نرمال برسد، به این وضعیت ترومبوسیتوپنی گفته می‌شود. زمانی که مغز استخوان شما نتواند به اندازه کافی پلاکت بسازد، عارضه ترومبوسیتوپنی یا همان کاهش پلاکت‌ خون رخ می‌دهد. در این حالت بدن دائماً دچار خونریزی می‌شود و توقف آن بسیار دشوار خواهد بود. معمولاً افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند سرطان یا بیماری خودایمنی به ترومبوسیتوپنی مبتلا می‌شوند. متخصصین برای درمان پلاکت خون پایین ابتدا تلاش می‌کنند بیماری زمینه‌ای یا تغییر دارویی که باعث ایجاد ترومبوسیتوپنی شده را برطرف کنند.

تشخیص پایین بودن پلاکت خون با آزمایش خون یکی از مؤثرترین و بهترین راهکارهای شناسایی دلایل کاهش سطح پلاکت در خون انسان می باشد؛ زیرا با بررسی نتایج آزمایش پلاکت خون می توان نتایج دقیق و درستی از کاهش پلاکت در خون به دست آورد. در ضمن با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این آزمایش، می توان بسیاری از بیماری ها و نقوص ایمنی بدن را شناسایی و در اسرع وقت درمان نمود.

ترومبوسیتوپنی چیست؟

کمبود پلاکت خون یا ترومبوسیتوپنی، وضعیتی است که در آن تعداد پلاکت های خون کاهش می یابد و فرد مستعد خونریزی شود.

علل افت پلاکت خون

علت پایین بودن پلاکت خون عبارتند از:

• انواع سرطان
• کم‌خونی
• بیماری‌های خودایمنی ( مثل لوپوس و ام اس)
• عفونت‌های ویروسی
• مصرف برخی داروهای خاص
• ژنتیک
• ویروس‌ اپشتین بار
• سیتومگالوویروس
• کم‌خونی آپلاستیک
• کاهش ویتامین B-۱۲
• کاهش فولات
• کاهش آهن
• عفونت‌های ویروسی، از جمله اچ آی وی، اپشتین بار و آبله مرغان گاوی
• قرار گرفتن در معرض شیمی درمانی، اشعه یا مواد شیمیایی سمی
• مصرف الکل زیاد
• سیروز کبدی
• لوسمی
• میلولد پلاسمی

علائم و نشانه های ترومبوسیتوپنی

به طور کلی علائم مربوط به ترومبوسیتوپنی یا کاهش سطح پلاکت خون، به شدت کاهش این سلول های خونی بستگی دارد. به عبارتی در صورتی که پلاکت های خون، کاهش زیادی داشته باشند با علائم شدیدتری همراه خواهند بود. لذا در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر، توصیه می شود برای انجام آزمایش PLT به آزمایشگاه تخصصی مراجعه نماید:

• کبودی پوست در رنگ قرمز تا بنفش که بدون ضربه و به صورت ناگهانی ایجاد شده اند.
• نقاط خونی کوچک که به صورت جوش های رنگی قرمز و بنفش در سطح پوست به وجود می آیند.
• خون دماغ شدن مداوم
• خونریزی مداوم لثه
• خونریزی بیش از حد در بخش های آسیب دیده
• خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی

تشخیص ترومبوسیتوپنی با آزمایش خون

تشخیص قطعی ترومبوسیتوپنی با آزمایش خون شمارش سلول های خونی یا CBC انجام می شود. این آزمایش میزان سلول های خون موجود در خون را بررسی می کند. میزان نرمال پلاکت خون بین ۱۵0۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ عدد در هر میکرولیتر است.

تشخیص ترومبوسیتوپنی با سونوگرافی طحال

سونوگرافی می‌تواند طحال را ارزیابی کند.گاهی اوقات اختلال در عملکرد این اندام‌ می‌تواند منجر به ایجاد پلاکت‌های پایین شود.

تشخیص ترومبوسیتوپنی با بیوپسی استخوان

اگر پزشک نگران تشخیص بیماری جدی‌تری باشد که باعث پایین آمدن پلاکت‌ها می‌شود (مانند سرطان خون) ممکن است نیاز به بیوپسی مغز استخوان باشد. در طول بیوپسی مغز استخوان، مقدار کمی از مغز استخوان از داخل یک استخوان در ناحیه لگن برداشته می‌شود. سپس مغز استخوان برای هرگونه نشانه‌ی رشد غیرطبیعی سلول‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

دقیق ترین روش تشخیص افت پلاکت خون

یکی از بهترین و مطمئن ترین روش های شناخت کاهش پلاکت خون، انجام آزمایش خون در آزمایشگاه تخصصی می باشد. در این آزمایش، تعداد پلاکت های موجود در هر واحد میلی متر مکعب خون اندازه گیری می شود.

آیا ترومبوسیتوپنی درمان دارد؟

از آنجا که شرایط مختلفی ممکن است باعث بروز ترومبوسیتوپنی شود، درمان پایین بودن پلاکت خون به علت بیماری بستگی دارد. به عنوان مثال، هنگامی ‌که بیماری دیگری باعث ترومبوسیتوپنی می‌شود، درمان آن بیماری باید به افزایش سطح پلاکت خون کمک کند. اگر این عارضه ناشی از مصرف یک داروی خاص باشد، تغییر به داروی دیگری باید وضعیت را بهبود بخشد. اگر علت بیماری ژنتیکی نباشد، ترومبوسیتوپنی اغلب با عنوان «پورپورای ترومبوسیتوپنی ایمنی» یا ITP شناخته می‌شود. به طور کلی، درمان‌های پورپورای ترومبوسیتوپنی ایمنی عبارتند از:

• کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون یا دگزامتازون که ممکن است به عنوان یک درمان اولیه مؤثر باشند.
• ایمونوگلوبولین درمانی (IVIG) که یک درمان داخل وریدی است.
• آگونیست‌های گیرنده ترومبوپوئیتین که به تحریک تولید پلاکت کمک می‌کنند.
• ریتوکسیماب، یک سرکوب کننده سیستم ایمنی که ممکن است به بهبود سطح پلاکت در بیمارانی که به درمان‌های فوق پاسخ نمی‌دهند کمک کند.
• اسپلنکتومی ‌یا جراحی برداشتن طحال، در صورتی که درمان‌های تعدیل ایمنی علاوه بر درمان‌های فوق با شکست مواجه شوند.

خطرات افت پلاکت خون

در صورت ‌عدم درمان، تعداد کم پلاکت‌ها می‌تواند بسیار جدی باشد؛ زیرا می‌تواند باعث خونریزی داخلی مغز یا روده شود. در بدترین موارد، حتی ممکن است باعث مرگ شود.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :