تصویربرداری از نخاع و کانال نخاعی بوسیله میلوگرافی
ستون فقرات و نخاع کمر یکی از حساس ترین قسمت های بدن است که هرگونه آسیب و ضربه به آن ممکن است باعث اختلالات حرکتی بدن انسان شود، به همین دلیل مراقبت و درمان عارضه های احتمالی این قسمت از بدن انسان بسیار حائز اهمیت می باشد. وظیفه اصلی طناب نخاعی در بدن انتقال پیام بین مغز و سایر قسمت‌های بدن است. در صورتی که به قسمتی از طناب نخاعی آسیب وارد شود، موجب بروز ضایعه نخاعی میشود. در واقع آسیب نخاعی باعث اختلال در عملکرد سیستم عصبی میشود.
بروز ضایعه نخاعی در تمام ابعاد زندگی شخص تأثیر می‌گذارد، بنابراین تشخیص و درمان این بیماری در اولویت است. میلوگرافی نوعی روش تصویربرداری پزشکی است که برای تصویربرداری از ساختمان CNS که در داخل کانال مهره ای واقع شده است، به کار می رود. این روش شامل وارد کردن یک سوزن نخاعی به کانال نخاعی و تزریق ماده حاجب در فضای اطراف نخاع و ریشه های عصبی ( فضای زیر عنکبوتیه ) با استفاده از یک فرم بلادرنگ اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی است. این معاینه اشعه ایکس به پزشکان در تشخیص و درمان آسیب نخاعی کمک می کند.
میلوگرافی چیست؟
به استفاده از اشعه ایکس و ماده حاجب، برای گرفتن تصویر از فضای بین استخوان های موجود در ستون مهره ها میلوگرافی گفته می شود. استفاده از ماده حاجب، باعث می گردد ناحیه مورد نظر روشن شود و زیر اشعه ایکس به رنگ سفید دیده شود. به این ترتیب، رادیولوژیست می تواند نخاع، کانال ها و عصب ها را با جزئیات مشاهده نماید. در میلوگرافی از تزریق ماده حاجب و فلوروسکوپی برای ارزیابی ریشه های عصبی، نخاع، پرده مغز و … استفاده می شود.
تشخیص آسیب های نخاعی با میلوگرافی
پزشک در این روش، شما را در معرض دوز کمی از تابش یونیزه قرار می دهد تا تصاویری از داخل بدن تولید کند. هنگامی که ماده حاجب به فضای زیر عنکبوتیه تزریق می شود، رادیولوژیست قادر است وضعیت نخاع، ریشه های عصبی و مننژها را مشاهده و ارزیابی کند. مننژها غشاهایی هستند که طناب نخاعی و ریشه های عصبی را احاطه کرده و می پوشانند. میلوگرافی تصویر بسیار دقیقی از طناب نخاعی، ریشه های عصبی، فضای زیر عنکبوتیه و ستون فقرات را ارائه می دهد. در بسیاری از این موارد، میلوگرام ممکن است همراه با یک توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) برای تعریف بهتر آناتومی و هرگونه ناهنجاری انجام شود.
همچنین بخوانید: گرافی مهره های کمری چگونه انجام میشود؟
کاربردهای میلوگرافی
امروزه روش های مختلف تصویربرداری از جمله رادیولوژی و سونوگرافی برای تشخیص بسیاری از عارضه ها وجود دارد. میلوگرافی نیز یکی از تکنیک های تصویربرداری پزشکی است که کاربرد های بسیاری دارد. از میلوگرافی به منظور مطالعه ساختمان تشریحی کانال مهره ای و ریشه های عصبی نخاع به کار می رود، به همین جهت میتوان از این روش، در تشخیص اختلالاتی زیر استفاده نمود که عبارتند از:
- تشخیص تنگی کانال نخاعی
- تشخیص التهاب غشایی که مغز و طناب نخاعی را می پوشاند.
- تشخیص تومورهای نخاع
- تشخیص اختلالات طناب نخاعی
- تشخیص پارگی دیسک (دیسک بیرون زده)
- تشخیص مشکلات مرتبط با عروق خونی طناب نخاعی
- تشخیص التهاب غشای طناب نخاعی
- تشخیص اختلالات مرتبط با عروق خونی طناب نخاعی
- نشان دادن ریشه های عصبی
- تشخیص تومورها
- تشخیص فتق دیسک
- تشخیص محدود شدن ساب اراکونوئید
- تشخیص تنگی ستون نخاعی
میلوگرافی می تواند به تشخیص علت درد که توسط تست های دیگر مانند ام آر آی یا سی تی اسکن مشخص شود، کمک کند.
مزایای میلوگرافی
- میلوگرافی نسبتاً بی خطر و بدون درد است.
- هنگامی که ماده حاجب به فضای زیر عنکبوتیه اطراف ریشه های عصبی و نخاع تزریق می شود، به رادیولوژیست این امکان را می دهد که خطوط کلی نواحی مختلف ستون فقرات را که معمولاً در اشعه ایکس قابل مشاهده یا تشخیص نیستند، مشاهده کند.
- پس از معاینه اشعه ایکس هیچ تشعشعی در بدن بیمار باقی نمی ماند. اشعه ایکس معمولاً هنگامی که در محدوده تشخیصی لازم برای این روش استفاده می شود، عوارض جانبی ندارد.
نحوه انجام میلوگرافی
در ابتدا برای انجام میلوگرافی، از بیمار خواسته می شود لباس مخصوص بپوشد. در طول زمان تصویربرداری جهت دریافت وریدی داروها و مایعات، به بیمار آنژیوکت وصل می شود و تا زمان مرخصی از مرکز، به همراه بیمار خواهد بود. معمولاً رادیولوژیست، بیمار را بر روی تخت اشعه ایکس به شکم می خواباند و ستون فقرات او را در مانیتور مشاهده می کند. با این کار، بهترین محل برای تزریق انتخاب می شود. پزشک، ابتدا موضع مورد نظر را ضد عفونی کرده و ماده بی حسی را در آن ناحیه تزریق می کند.
بعد از بی حسی، ماده حاجب در محل خود تزریق می گردد. تخت اشعه ایکس کمی کج می شود تا ماده حاجب به قسمت مختلف ستون فقرات برسد. سپس رادیولوژیست مسیر ماده حاجب را در مانیتور دنبال می کند و در پوزیشن های مختلف، تصویر برداری می کند. علائم حیاتی بیمار، در طول انجام آزمایش بررسی می شود و مشخص می شود بیمار نیاز به مسکن دارد یا خیر. پس از آن سی تی اسکن از ستون فقرات در اتاق دیگر از بیمار گرفته می شود. زمان تقریبی برای انجام میلوگرافی 2 ساعت می باشد؛ اما امکان دارد بیشتر هم طول بکشد.
اقدامات قبل از میلوگرافی
- در کودکان ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی باشد.
- قطع مصرف سیگار 48 ساعت قبل از میلوگرافی باید انجام شود.
- جهت جلوگیری از خونریزی های خطرناک، مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین و ایبوبروفن و … باید قطع شود.
- 6 ساعت قبل از انجام آزمایش نباید غذا مصرف کرد.
- قبل از انجام آزمایش، باید از مایعات شفاف مانند آب، چای، آب میوه و آب قند استفاده کرد. این مایعات نباید حاوی الکل باشد. این رژیم را می توان در زمان بیداری از ظهر روز قبل از آزمایش تا 2 ساعت قبل از آن دنبال کرد.
- دو روز قبل از میلوگرافی، مصرف داروهایی مانند آمی تریپتیلین ها و فنوتیازین ها بایستی قطع شود. در صورت مصرف این داروها باید به پزشک اطلاع داده شود.
- در صورت حساسیت به ماده حاجب، باید با پزشک در میان گذاشته شود. در این رابطه چند روز قبل از انجام میلوگرافی این مسئله باید به رادیولوژیست مربوطه اطلاع داده شود.
- در صورت سابقه مصرف داروهای خاص، مشکل صرع یا تشنج، بارداری یا احتمال آن، مشکلات خونریزی، بیماری آسم، مشکلات کلیوی، دیابت و مصرف داروی مت فورمین(گلوکوفاژ) حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.
اقدامات پس از میلوگرافی
- پس از گذشت یک روز بعد از انجام میلوگرافی، بیمار می تواند به روال عادی زندگی خود بازگردد.
- تا 24 ساعت بعد از انجام آزمایش، استفاده از الکل ممنوع می باشد.
- بیمار باید طوری دراز بکشد که بدنش در یک راستا باشد. تا 24 ساعت بعد از انجام آزمایش در موقع دراز کشیدن، سر باید بالاتر از سایر نقاط بدن قرار بگیرد.
- معمولاً دو ساعت پس از انجام میلوگرافی، بیمار در مرکز درمانی نگهداری می شود تا اطمینان حاصل شود که شرایط وی در حالت نرمال است.
- داشتن همراه برای بیمار الزامی است؛ زیرا بیمار در این شرایط نمی تواند رانندگی کند و شخص دیگری باید در کنار بیمار باشد.
- داشتن سر درد 24 ساعت بعد از میلوگرافی، طبیعی می باشد.
- از یک یا دو بالشت به منظور تکیه گاه شانه و سر باید استفاده شود.
- ماده حاجب توسط بدن جذب شده و از طریق ادرار دفع می شود.
- در صورت احساس درد می توان از مسکن هایی مانند استامینوفن استفاده کرد.
- پس از انجام میلوگرافی، به مدت دو روز باید از ورزش کردن اجتناب کرد.
- در مورد شروع مصرف داروهای رقیق کننده خون باید با رادیولوژیست مشورت شود.
محدودیت های میلوگرافی
مهم ترین محدودیت میلوگرافی این است که فقط داخل کانال نخاعی و ریشه های عصبی نخاعی مجاور را بررسی می کند. ناهنجاری های خارج از این نواحی ممکن است با MRI یا CT بهتر تصویربرداری شوند. میلوگرافی معمولاً در دوران بارداری به دلیل خطر بالقوه تشعشع برای نوزاد انجام نمی شود. ممکن است تزریق ماده حاجب در بیماران مبتلا به نقص ساختاری ستون فقرات یا به دنبال برخی از اشکال آسیب ستون فقرات دشوار باشد.
نتایج میلوگرافی
- طبیعی
رنگ به صورت یکنواخت در میان کانال نخاعی جریان پیدا می کند. طناب نخاعی از نظر اندازه، وضعیت و شکل طبیعی است. اعصابی که از نخاع خارج می شوند، طبیعی هستند. هیچ باریک شدن یا انسدادی در کانال نخاعی دیده نمی شود.
- غیر طبیعی
جریان رنگ مسدود شده است یا منحرف شده است. این حالت ممکن است به خاطر دیسک متورم پاره شده، تنگی کانال نخاع، آسیب عصب، آبسه یا تومور باشد. التهاب غشا (غشا زیر عنکبوتی) که طناب نخاعی را می پوشاند دیده می شود. فشردگی اعصابی که از نخاع خارج می شوند وجود دارد.
موارد احتیاط در انجام میلوگرافی
- اگر آنتی بیوتیک مصرف می کنید: اگر در حال حاضر آنتی بیوتیک برای عفونت در خون خود مصرف می کنید، ممکن است لازم باشد برای انجام این روش صبر کنید. اگر عفونت فعال یا تب دارید، ممکن است نیاز به برنامه ریزی مجدد باشد.
- سابقه تشنج دارید.
- شما به هر نوع بی حس کننده موضعی (لیدوکائین) یا ماده حاجب IV حساسیت دارید.
- احتمال بارداری وجود دارد.
- شما تحت درمان ضد انعقاد (رقیق کننده های خون) هستید.
عوارض میلوگرافی
عوارض به دوز تابش
دوز تابش برای این روش متفاوت است. از آنجایی که این یک روش تهاجمی است که نیاز به تزریق ماده حاجب از طریق یک سوزن در ستون فقرات شما دارد، خطراتی وجود دارد، از جمله:
- عفونت مایع نخاعی (مننژیت)
- سردرد نخاعی
- خونریزی در اطراف ستون فقرات
- واکنش آلرژیک به ماده کنتراست
عوارض به ماده حاجب
واکنش های نامطلوب به تزریق ماده حاجب در طول میلوگرام نادر و معمولاً خفیف از جمله خارش، بثورات پوستی، عطسه، حالت تهوع یا اضطراب است. ایجاد کهیر یا خس خس نادر است؛ اما ممکن است نیاز به درمان با دارو داشته باشد. واکنش های شدیدتر که قلب یا ریه ها را درگیر می کند نادر است. سایر عوارض نادر میلوگرافی شامل آسیب عصبی ناشی از سوزن نخاعی و خونریزی در اطراف ریشه های عصبی در کانال نخاعی است. علاوه بر این، مننژهای پوشاننده نخاع ممکن است ملتهب یا عفونی شوند.
تشنج یک عارضه بسیار نادر میلوگرافی است. خطر بسیار کمی وجود دارد که تغییرات فشار در کانال نخاعی ناشی از وارد کردن یک سوزن در زیر محل انسداد، جریان مایع را در فضای زیر عنکبوتیه کانال نخاعی مسدود کند که می تواند جراحی فوری را ضروری کند.
هزینه میلوگرافی
هزینه میلوگرافی به پارامترهای متعددی از جمله:
- بیمه شخص بیمار (بیمه سلامت یا سایر بیمه های خدمات درمانی)
- مهارت تکنیسین
- ناحیه ای از بدن که بایستی تصویربرداری انجام شود.
- تجهیزات و امکانات موجود در مرکز درمانی بستگی دارد.
سونوگرافی پستان یکی از روشهای تشخیصی بدخیمی های پستان است که در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی شقایق در تهران، با دقت بالا انجام میشود. شما می‌توانید جهت هماهنگی و کسب اطلاعات بیشتر با این مرکز از طریق تماس با شماره تلفن 88553155 - 021 اقدام فرمایید.
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021
آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
